KRONİK BÖBREK HASTALIĞI NEDİR?
Kronik böbrek hastalığı, böbreklerin işlevlerini yerine getirme ve vücut sağlığını koruma yeteneğinin azalmasıdır. Altta yatan neden ne olursa olsun, en az 3 aydır devam eden böbrek işlevinde azalma ve/veya böbrekte hasar varlığı “kronik böbrek hastalığı” olarak tanımlanır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kronik böbrek hastalığının en sık görülen iki nedeni şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliğidir. Ayrıca kalp ve damar hastalıkları, çeşitli nefritler, böbrek taşları, idrar yollarındaki yapısal bozukluklar, enfeksiyonlar, özellikle polikistik böbrek hastalığı olmak üzere kalıtsal hastalıklar da kronik böbrek hastalığına yol açabilir. Kronik böbrek hastalığı erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karşın, sıklıkla sinsi seyreden bir hastalık olduğu ve erken evrelerde belirti vermediği için farkındalığı düşüktür. Yapılan çalışmalar, hastalığın farkındalığının % 10 civarında olduğunu göstermiştir. Bu durum, hastalığın tedavisiz kalmasına ve uzun bir zaman diliminde son döneme kadar ilerlemesine yol açar.
Kronik böbrek hastalığı ilerledikçe, böbrek işlevlerinin giderek bozulması sonucu hastalarda birçok önemli sorun ortaya çıkar:
- Vücuda zararlı olan üre ve kreatinin gibi toksik maddeler birikir.
- Su ve tuz vücutta birikir. Bunun sonucunda kan basıncı yükselir ve vücutta şişlikler ortaya çıkabilir.
- Kansızlık gelişir.
- Kemikler zayıflar.
- Beslenme durumu bozulur.
- Sinirlerde hasar ortaya çıkar.
- Kanda potasyum düzeyi yükselir ve buna bağlı olarak kalp ritminde bozukluklar ortaya çıkabilir.
- Kalp ve damar hastalıkları gelişir
- Başlıca kalp-damar hastalıkları nedeniyle erken ölüm riski artar.
Böbrek işlevinin % 85-90’ından fazlasının yitirildiği son evrede yaşamı tehdit eden ciddi sorunlar gelişir ve hastaların yaşamlarını sürdürebilmeleri için diyaliz veya böbrek nakli gibi böbrek yerine koyma tedavilerinin uygulanması gerekir.